Les 58: Twee partijen op één notenbalk

We hebben in de vorige les gezien hoe we meerdere muzieknoten tegelijk op de notenbalk schrijven als de noten door één instrument gespeeld moeten worden en bij elkaar horen. Het kan ook voorkomen dat er twee verschillende instrumenten of stemmen op een notenbalk geschreven worden en de noten van allebei de stemmen dan niet bij elkaar horen.

Als er twee partijen op één notenbalk staan geschreven, dan worden de stokken van beide partijen altijd de andere kant op geschreven. De stokken van de bovenste partij naar boven en van de onderste partij naar beneden. Het kan gebeuren dat allebei de partijen dezelfde noot moeten zingen of spelen. De noten worden dan precies op elkaar geschreven met nog steeds een stok naar boven en een stok naar beneden.
Een bijzonder geval is als beide stemmen tegelijk eenzelfde hele noot moeten zingen. De twee hele noten worden dan niet precies op elkaar geschreven, want dan zien we er maar één en kan het lijken alsof een stem verdwenen is. We schrijven de noten dan vlak naast elkaar, maar ze moeten wel op precies dezelfde tel gezongen worden:

Als er twee verschillende partijen op één notenbalk staan geschreven, dan worden de stokken van de bovenste partij altijd omhoog geschreven en van de onderste partij altijd omlaag.

De regel hierboven geldt altijd, zelfs als de onderste partij hogere noten moet zingen dan de bovenste partij en de stokken elkaar kruisen: Zoals je hierboven kunt zien, kunnen twee partijen op een notenbalk al gauw onduidelijk worden en dit wordt dan ook niet heel veel gedaan. Meestal worden beide partijen op een aparte notenbalk geschreven.
Ook als er meer dan twee stemmen zijn, worden ze nooit op maar één notenbalk geschreven. Dan krijgt iedere partij een eigen notenbalk zoals we in de volgende les zullen gaan bekijken.